De Elfstedentocht is Nederlands nationale trots, “De Tocht der Tochten”. De schaatswedstrijd op natuurijs die langs elf prachtige Friese steden komt. Om de bijna 200 kilometer lange route volledig van stevig natuurijs te voorzien is een behoorlijke periode van vorst nodig. Dat komt helaas niet meer zo vaak voor. Maar je kunt de elf steden ook op een heel andere manier ontdekken. Bijvoorbeeld op de fiets, varend, wandelend of als roadtrip.
De steden waar het over gaat zijn in volgorde van start naar finish: Leeuwarden, Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franeker en Dokkum. Om vervolgens weer te finishen op de Bonkevaart in Leeuwarden. Hoewel al deze plaatsen allemaal stadsrechten hebben, lijkt de meerderheid qua formaat en sfeer meer op een dorpje. De elf ‘steden’ hebben allemaal een mooie historische kern en zijn een bezoekje meer dan waard.
Schaatsen zit in het DNA van bijna iedere Fries. Het was vroeger dé manier om lange afstanden te kunnen afleggen als je niet over een paard beschikte. Daarnaast leent de provincie met de vele meren en sloten zich ook uitstekend voor deze vorm van winterpret. Helaas zijn de laatste jaren de winters niet meer zo streng waardoor het inmiddels 24 jaar geleden is dat de laatste elfstedentocht georganiseerd werd.
Alleen leden van de elfstedenvereniging kunnen mee doen aan de tocht. Onder de leden worden plekken verloot om te mogen starten. Kortom het rijden van de tocht der tochten is voorbehouden aan een select gezelschap. Maar wil je Friesland toch graag op de schaats ontdekken dan kun je uiteraard, als het ijs dik genoeg is, (een deel) van de tocht op eigen gelegenheid schaatsen. Sowieso is het een te gekke ervaring om als toeschouwer de elfstedenkoorts mee te maken. De organisatie trekt alles uit de kast om er een onvergetelijk evenement van te maken.
Ben je niet zo’n held op de schaats en hou je niet echt van de kou? Dan kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om de route met de fiets af te leggen. Een zomerse fietsvakantie in Friesland is helemaal zo gek nog niet! De fietsroute wijkt een beetje af van de tocht over het ijs en is ook wat langer (235 kilometer). Maar brengt je langs dezelfde elf steden. Hou je wel van een wedstrijdelement? Op Pinkstermaandag wordt al bijna 100 jaar de Fietselfstedentocht georganiseerd. Je rijdt de afstand in 1 dag met 15.000 andere deelnemers. Zadelpijn verzekerd maar gegarandeerd een super toffe ervaring want de Friezen maken er altijd een mooi feestje van!
Op de Friese wateren is het met name in de zomer een drukte van jewelste met watersporters. En met een goede reden, want Friesland ervaren vanaf het water is gewoonweg prachtig! Je kunt de officiële elfstedenroute tegenwoordig ook varend afleggen. Doordat sommige vaarten zijn uitgediept en bruggen zijn verhoogd is het mogelijk om met bijvoorbeeld een sloep of kajuitmotorboot de tocht te maken.
Ga je liever te voet de paden op en de lanen in? Dan is het Elfstedenpad een goede optie. Het is een wandelroute van maar liefst 283 kilometer die opgedeeld is in 46 etappes. Net als bij de schaatstocht kun je in iedere stad een stempel halen om aan het einde van je route een speldje te verdienen. Het is dan niet het échte elfstedenkruisje maar wel een heel mooi aandenken. Het leuke aan de wandelroute is dat deze je dwars door de historische kern van de stadjes leidt, waar de schaatsers voornamelijk voorbij schaatsen.
Als je liever de auto pakt dan is een roadtrip natuurlijk ook een heel goed idee. Met de raampjes naar beneden en de wind in je haren is het heel goed toeven in Friesland. Als je de b-weggetjes pakt dan krijg je het meeste mee van de prachtige landschappen. In het noorden uitgestrekte groene weilanden en in het zuidwesten het bosrijke coulissenlandschap van Gaasterland. In 2018 was de stad Leeuwarden de Culturele Hoofdstad van Europa. Als onderdeel van dit evenement zijn er in de 11 steden 11 fonteinen geplaatst door 11 internationaal gerenommeerde kunstenaars. De fonteinen hebben elk hun eigen verhaal en zijn een leuke stop tijdens je trip.
Kortom als de vrieskou niet doorzet zijn er gelukkig nog heel veel andere manieren om deze mooie provincie te ontdekken.
Deel je ervaring en help andere reizigers!