In het noorden van het Mexicaanse schiereiland Yucatán vind je iets bijzonders: hier zijn geen bovengrondse rivieren, maar stroomt water door de grond via ondergrondse rivieren naar de zee. Hier zijn waterpoelen ontstaan en die noemt men cenotes.
De grond in deze regio van Yucatán bestaat uit kalksteen en herbergt een groot ondergronds rivierenstelsel. Het regenwater sijpelt hier via de poreuze bodem naar beneden, langs een groot ondergronds waternetwerk. Op sommige plaatsen is het gesteente verweekt en ingestort, waarbij ondergrondse, met water gevulde holtes zijn ontstaan, de cenotes. In het noordelijke deel van het schiereiland van Yucatán zijn in totaal zo'n drieduizend cenotes in allerlei verschillende vormen en afmetingen. Sommige zijn volledig open en oppervlakig en lijken op een vijver. Andere cenotes zijn halfopen en liggen in een grot, waarbij je het ondergrondse waternetwerk in kunt gaan. Het zoete water is er glashelder en werd in het Maya-tijdperk gebruikt als drinkwater.
Er zijn veel cenotes die je kunt bezoeken en waarin je kunt zwemmen. De bekendste van allemaal is waarschijnlijk Ik Kil (foto), een bovengrondse poel, gelegen nabij de de beroemde ruïnes van Chichen Itza. Deze is openbaar toegankelijk en een trap leidt hier naar het zwembad beneden, waar je kunt zwemmen onder de weelderige begroeiing. Door de Maya's werd deze cenote gebruikt om mensen in te offeren, en daarom draagt deze ook wel de bijnaam 'heilige blauwe cenote'.
In het heldere water van cenotes zwemmen allerlei vissoorten, waaronder de 'Garra Rufa'. Deze tandloze visjes zijn ook wel bekend als 'Dr. Fish', omdat ze de dode huidcellen van mensen opeten. Als je hier gaat zwemmen kun je dus een gratis behandeling krijgen! Houd er overigens wel rekening mee dat het water van veel cenotes deels in de schaduw ligt en wordt aangevoerd door vers water van onder de grond, zodat deze bijna niet wordt opgewarmd door de zon. De watertemperatuur ligt in de meeste cenotes dan ook zo rond de 17 tot 20 graden aan de oppervlakte.
Kom je tijdens je rondreis door Mexico in Yucatán, dan mag je zit zeker niet missen! De cenotes zijn een uniek verschijnsel van de natuur, die je alleen in dit deel van de wereld tegenkomt.
Deel je ervaring en help andere reizigers!